สาขาสรีรวิทยาหรือการแพทย์
มอบให้แก่ Shimon Sakaguchi Mary Brunkow และ Fred Ramsdell จากการค้นพบกลไกสำคัญของระบบภูมิคุ้มกันที่เรียกว่า “ความทนทานต่อภูมิคุ้มกันส่วนปลาย” (Peripheral Immune Tolerance) ซึ่งอธิบายว่าเหตุใดภูมิคุ้มกันของมนุษย์จึงสามารถจำแนกได้ว่าอะไรคือสิ่งแปลกปลอมที่ต้องกำจัด และอะไรคือเซลล์ของร่างกายที่ต้องปกป้อง
การค้นพบของพวกเขาเผยให้เห็นบทบาทของทีเซลล์ควบคุม (Regulatory T Cells) ที่ทำหน้าที่เสมือน “การ์ดรักษาความปลอดภัย” ของร่างกาย ป้องกันไม่ให้เซลล์ภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความเข้าใจเรื่องโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (Autoimmune Diseases) และอาจนำไปสู่การพัฒนาวิธีรักษาโรคมะเร็งและเพิ่มความสำเร็จของการปลูกถ่ายอวัยวะในอนาคต
สาขาฟิสิกส์
มอบให้แก่ John Clarke Michel Devoret และ John Martinis จากการค้นพบ “การลอดอุโมงค์ควอนตัมเชิงกลในระดับมหภาค (Macroscopic Quantum Mechanical Tunnelling)” และ “การควอนไทซ์ของพลังงาน (Energy Quantisation)” ในวงจรไฟฟ้า ซึ่งแสดงให้เห็นว่า ปรากฏการณ์ทางกลศาสตร์ควอนตัมสามารถเกิดขึ้นได้จริงในระบบที่มีขนาดใหญ่เพียงพอจะมองเห็นหรือจับต้องได้
การทดลองของพวกเขาในช่วงทศวรรษ 1980 ใช้วงจรตัวนำยิ่งยวด (Superconducting Circuit) ที่แสดงให้เห็นพฤติกรรมการ “ลอดผ่านสิ่งกีดขวาง” และ “การดูดกลืนพลังงานเป็นขั้น ๆ” ตามหลักควอนตัม การค้นพบนี้ไม่เพียงยืนยันว่ากฎของฟิสิกส์ควอนตัมใช้ได้ในระดับมหภาคเท่านั้น แต่ยังปูทางสู่การพัฒนาเทคโนโลยีควอนตัม เช่น คอมพิวเตอร์ควอนตัม การเข้ารหัสข้อมูลควอนตัม เซนเซอร์ควอนตัม ซึ่งอาจเปลี่ยนโฉมหน้าของเทคโนโลยีโลกในอนาคต
สาขาเคมี
มอบให้แก่ Susumu Kitagawa Richard Robson และ Omar M. Yaghi จากการพัฒนาวัสดุโครงข่ายโลหะอินทรีย์ (MOFs) ที่มีสถาปัตยกรรมระดับโมเลกุลรูปแบบใหม่ ภายในมีช่องว่างขนาดใหญ่ให้แก๊สหรือโมเลกุลสารเคมีไหลผ่านได้ โดยสร้างจากไอออนโลหะที่เชื่อมต่อกับโมเลกุลอินทรีย์สายยาว เกิดเป็นผลึกที่มีรูพรุนที่สามารถจับ เก็บ หรือกรองเฉพาะสารที่ต้องการได้
การค้นพบของพวกเขาได้เปิดประตูสู่วัสดุยุคใหม่ที่มีศักยภาพมหาศาลในหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นการดักจับคาร์บอนไดออกไซด์ การกักเก็บน้ำจากอากาศในทะเลทราย การกำจัดสารพิษในน้ำ หรือการเร่งปฏิกิริยาเคมีต่าง ๆ MOFs นับเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญของเคมียุคใหม่ ที่ช่วยให้มนุษย์สามารถออกแบบวัสดุเฉพาะทางเพื่อแก้ปัญหาด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้อย่างมีประสิทธิภาพ