หากคุณเคยคิดว่าความรู้ด้านวิทยาศาสตร์นั้นไกลตัวหรือเข้าใจยาก ชีวิตของ Walther Nernst นักวิทยาศาสตร์ชาวเยอรมัน ผู้ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในผู้บุกเบิกสำคัญด้านเคมีเชิงฟิสิกส์สมัยใหม่ อาจทำให้คุณเปลี่ยนความคิด เพราะชายคนนี้ไม่ได้แค่สร้างสูตรหรือเขียนทฤษฎีมากมาย แต่เขาใช้วิทยาศาสตร์เพื่อไขความลับของธรรมชาติ และสร้างแรงบันดาลใจให้คนรุ่นหลังมากมายทั้งในแวดวงวิทยาศาสตร์และการใช้ชีวิต
จากเด็กนักเรียนสู่เจ้าของรางวัลโนเบล
Nernst เกิดในปี 1864 ในยุโรปตะวันออกช่วงที่กำลังมีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ทางด้านการเมือง สังคม วิทยาศาสตร์ และอุตสาหกรรม เขาเริ่มต้นจากความสนใจในศิลปะ ก่อนจะค้นพบว่าโลกของฟิสิกส์และเคมีเต็มไปด้วยความท้าทายที่น่าตื่นเต้น หลังจบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยในสวิตเซอร์แลนด์และเยอรมนี เขาได้ร่วมงานกับนักวิทยาศาสตร์ชั้นนำในยุคนั้น และเริ่มต้นงานวิจัยที่กลายเป็นรากฐานสำคัญของเคมีเชิงฟิสิกส์ในยุคต่อมา
ในปี 1920 ผลงานของเขาได้รับการยกย่องด้วย รางวัลโนเบลสาขาเคมี จากการวางรากฐานของ “กฎข้อที่สามของอุณหพลศาสตร์ หรือ Third Law of Thermodynamics” —ระบบจะมีความไม่เป็นระเบียบ (entropy) น้อยที่สุด (หรือแทบไม่มีเลย) เมื่อเข้าใกล้“ศูนย์สัมบูรณ์” (absolute zero: อุณหภูมิที่ต่ำที่สุดที่สามารถมีได้ตามทฤษฎีทางฟิสิกส์ โดยกำหนดไว้ที่ −273.15 องศาเซลเซียส หรือ 0 เคลวิน) ซึ่งกลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการทำความเข้าใจปฏิกิริยาเคมี และยังนำไปสู่การประยุกต์ใช้ในอุตสาหกรรมอย่างกว้างขวาง
วิทยาศาสตร์ไม่ใช่แค่ในหนังสือ แต่คือชีวิตจริง
Nernst ไม่เคยจำกัดตัวเองอยู่แค่ในห้องทดลอง เขายังหลงใหลในเทคโนโลยีและสิ่งประดิษฐ์ เช่น การออกแบบหลอดไฟ (Nernst Lamp) ที่ให้แสงสว่างได้ด้วยเซรามิก แม้จะไม่ประสบความสำเร็จในตลาด แต่ก็แสดงให้เห็นว่าเขากล้าที่จะลองและไม่กลัวความล้มเหลว
เขายังสนใจเรื่องดาราศาสตร์ เคมีเชิงควอนตัม ไปจนถึงการสร้าง เปียโนไฟฟ้า ที่ใช้นวัตกรรมเสียงแบบใหม่ นั่นสะท้อนความคิดของนักประดิษฐ์ที่ไม่ยอมอยู่กับที่ และเชื่อว่า “วิทยาศาสตร์ควรมีชีวิต” ไม่ใช่แค่ทฤษฎีบนกระดาษ
ความเป็นมนุษย์เบื้องหลังนักวิทยาศาสตร์
แม้ Nernst จะเป็นนักวิทยาศาสตร์ผู้ยิ่งใหญ่ แต่เขาก็มีมุมชีวิตที่เต็มไปด้วยอารมณ์และความสูญเสีย ลูกชายทั้งสองของเขาเสียชีวิตในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง และแม้เขาจะเคยมีบทบาทในการวิจัยเพื่อการทหาร เขาก็ยังยืนหยัดปกป้องเพื่อนนักวิทยาศาสตร์เชื้อสายยิวในยุคที่เยอรมนีเต็มไปด้วยการเหยียดเชื้อชาติ
เขาเกษียณในปี 1933 และใช้เวลาช่วงบั้นปลายชีวิตท่ามกลางธรรมชาติที่เขารัก ทั้งการล่าสัตว์และตกปลา ก่อนจะเสียชีวิตในปี 1941 ทิ้งไว้เพียงผลงานที่ยังคงส่งต่อแรงบันดาลใจสู่คนรุ่นหลัง
แรงบันดาลใจที่เราเรียนรู้ได้จาก Nernst
- อย่ากลัวที่จะเรียนรู้หลายอย่าง: เขาเริ่มจากศิลปะ ก่อนจะเปลี่ยนเส้นทางมาสู่วิทยาศาสตร์ และประสบความสำเร็จระดับโลก
- ให้ความรู้มีความหมายในชีวิตจริง: เขาไม่หยุดที่การสร้างทฤษฎี แต่คิดถึงการนำไปใช้จริงในชีวิตและสังคม
- แม้ในวันที่ล้มเหลว ก็ยังเรียนรู้และก้าวต่อไป: หลอดไฟและเปียโนของเขาไม่ประสบความสำเร็จเชิงพาณิชย์ แต่นั่นไม่เคยหยุดเขาจากการคิดค้นสิ่งใหม่
- คุณค่าของความกล้าหาญและจริยธรรม: เขายืนหยัดปกป้องเพื่อนในช่วงเวลาที่เสี่ยงอันตรายที่สุด
Walther Nernst อาจจากไปแล้วกว่า 80 ปี แต่แนวคิด ความกล้า และความมุ่งมั่นของเขา ยังคงเป็นแรงบันดาลใจให้เราเรียนรู้ คิดค้น และใช้ชีวิตด้วยจิตวิญญาณของผู้ที่ไม่เคยหยุดพัฒนา
อ้างอิง:
1. Nobel Prize: https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1920/nernst/biographical
2. Britannica: https://www.britannica.com/biography/Walther-Nernst
3. EBSCO: https://www.ebsco.com/research-starters/history/walther-nernst
4. Walther Nernst (Memorial website): http://www.nernst.de