จากกรณีที่บนโลกออนไลน์มีการแชร์เตือนภัยถึงอันตรายของ “ครีมเขมรฝาแดง” ซึ่งกำลังได้รับความนิยมจากวัยรุ่นบนแอป TikTok โดยมีการอ้างสรรพคุณชวนฝันว่าใช้แล้วทำให้ผิวขาวใสได้ภายใน 7 วัน โดยล่าสุดได้มีการบุกทลายโรงงานผลิตครีมเถื่อนดังกล่าวแล้ว
เบื้องต้นพบว่ามีส่วนผสมหลักที่เป็นอันตราย 4 ชนิด ได้แก่
1. ปรอท (mercury)
มีกลไกยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ไทโรซิเนส (tyrosinase) ลดการสร้างเม็ดสีเมลานิน (melanin) ทำให้ผิวขาวและยังป้องกันสิวได้ด้วย
ผลข้างเคียง >> ทำให้เกิดการแพ้ ผื่นแดง ผิวหน้าดำ เกิดฝ้าถาวร เกิดพิษสะสมในผิวหนัง และดูดซึมเข้าสู่กระแสโลหิต ทำให้ตับและไตอักเสบ
2. ไฮโดรควิโนน (Hydroquinone)
มีกลไกยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ไทโรซิเนส (tyrosinase) ที่ทำหน้าที่ในการสร้างเม็ดสีเมลานิน (melanin) ส่งผลให้ผิวขาวขึ้น
ผลข้างเคียง >> มีอาการแสบร้อน ตุ่มแดง ผิวคล้ำมากในบริเวณที่ทา อาจเกิดเป็นฝ้าถาวร และเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งผิวหนัง
3. สเตียรอยด์ (Steroid)
มีฤทธิ์ยับยั้งการสร้างสารเคมีสื่อกลาง (mediators) เช่น โพรสตาแกลนดิน (prostaglandin) และลิวโคไตรอีน (leukotrienes) ที่ใช้สร้างเม็ดสีเมลานิน (melanin) ส่งผลให้ผิวขาวขึ้น
ผลข้างเคียง >> ผดผื่นขึ้นง่าย ผิวบาง อ่อนไหวต่อมลภาวะภายนอก และเห็นเส้นเลือดแดงตามใบหน้าชัดขึ้น
4. กรดเรติโนอิก (Retinoic acid)
กระตุ้นการแบ่งเซลล์และเร่งการผลัดเซลล์เยื่อบุผิว (epithelial tissue) ลดการเคลื่อนย้ายเม็ดสีมาที่เซล์ลผิวหนัง ยั้บยั้งการสร้างเม็ดสีเมลานิน และยังป้องกันการเกิดสิวอุดตัน (comedone) ได้ด้วย
ผลข้างเคียง >> ระคายเคืองผิวหนัง ผิวหน้าลอก อักเสบ แพ้แสงแดดได้ง่าย อาจเกิดภาวะผิวด่างขาวหรือผิวคล้ำได้ และอาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์
หมายเหตุ
ไฮโดรควิโนน สเตียรอยด์ และเรตินอยด์ จัดเป็นยาที่มีประโยชน์ในการรักษา สามารถใช้ได้ภายใต้การดูแลและควบคุมของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ หรือหาซื้อได้ตามร้านขายยาที่มีเภสัชกรประจำร้านในการให้คำแนะนำการใช้ยาอย่างถูกวิธี
อ้างอิง
ฝ่ายเภสัชกรรม คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล