“ลานีญา” กำลังจะมา

หลายคนคงเคยได้ยินว่าโลกได้เกิดปรากฏการณ์เอลนีโญ (El Niño) ขึ้นในช่วงรอบปีที่ผ่านมา ซึ่งปรากฏการณ์ดังกล่าวได้ส่งผลกระทบมายังประเทศไทยทำให้เกิดสภาพอากาศร้อนและเกิดภาวะแห้งแล้ง แต่รู้หรือไม่ว่าปรากฏการณ์เอลนีโญกำลังอ่อนตัวลง และปรากฏการณ์น้องสาวของเอลนีโญ (El Niño’s sister) หรือที่เราคุ้นกับอีกชื่อหนึ่งว่า ลานีญา (La Niña) กำลังจะเกิดขึ้นมาแทนที่

เอลนีโญในภาษาสเปน แปลว่า เด็กชายตัวน้อย ส่วนลานีญาเป็นภาษาสเปนเช่นกัน แปลว่า เด็กสาวตัวน้อย องค์การอุตุนิยมวิทยาโลก (World Meteorological Organization) ทำนายว่ามีโอกาสสูงถึง 60 % ที่ปรากฏการณ์ลานีญาจะเกิดขึ้นในช่วงเดือนกรกฎาคมถึงเดือนกันยายนของปี 2024 นี้ โดยปกติแล้วปรากฏการณ์เอลนีโญหรือลานีญาจะเกิดขึ้นยาวนานประมาณ 9-12 เดือน ซึ่งโดยเฉลี่ยจะเกิดขึ้นทุก ๆ 2-7 ปี และเอลนีโญจะเกิดขึ้นบ่อยกว่าลานีญา และโดยทั่วไปเมื่อเกิดปรากฏการณ์เอลนีโญกำลังแรงดังเช่นเอลนีโญครั้งนี้ ก็มักจะเกิดปราฏการณ์ลานีญาตามมา 

ปรากฏการณ์ลานีญาเกิดจากการที่ลมค้ามีกำลังแรงขึ้นมากกว่าปกติ ซึ่งโดยทั่วไปลมค้าดังกล่าวจะพัดปกคลุมบริเวณมหาสมุทรแปซิฟิกเขตศูนย์สูตร โดยจะพัดพาผิวน้ำทะเลที่อุ่นจากมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันออก (แถบชายฝั่งประเทศเอกวาดอร์ เปรู) ไปสะสมอยู่ทางตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิก (แถบชายฝั่งประเทศออสเตรเลีย และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้)

ทำให้ในช่วงที่เกิดลานีญา บริเวณตะวันตกของมหาสมุทรแปซิฟิกจะมีปริมาณเมฆและฝนตกหนักมากขึ้น อาจถึงขั้นเกิดน้ำท่วนหรือแผ่นดินถล่มได้ในบางพื้นที่ ในทางกลับกันบริเวณตะวันออกของมหาสมุทรแปซิฟิกจะเกิดภาวะแห้งแล้งและมีฝนตกน้อย บางพื้นที่อาจเกิดภัยพิบัติอื่นร่วมด้วย

ปรากฏการณ์ลานีญาไม่เพียงแต่จะส่งผลกระทบแก่พื้นที่รอบมหาสมุทรแปซิฟิกเขตศูนย์สูตรเท่านั้น ยังส่งผลต่อพื้นที่ที่อยู่ไกลออกไปด้วย เช่น ภาวะแห้งแล้งบริเวณตอนใต้ของประเทศสหรัฐอเมริกา หรือ ฝนตกหนักและน้ำท่วมในประเทศแคนาดา นอกจากนั้นมีการรายงานว่า ลานีญาส่งผลให้เกิดเฮอริเคนกำลังแรงกว่าปกติด้วย

สำหรับประเทศไทย โดยทั่วไปแล้วลานีญาจะส่งผลให้มีฝนชุกกว่าปกติ และอุณหภูมิอากาศโดยเฉลี่ยต่ำกว่าปกติ อย่างไรก็ตามผลกระทบของลานีญาอาจจะมีหลากหลายรูปแบบขึ้นกับกำลังของลานีญา ความยาวนาน ช่วงเวลาที่เกิด รวมถึงปัจจัยทางอากาศอื่น ๆ ด้วย

References:

กรมอุตุนิยมวิทยา (2546, มกราคม 22). ปรากฏการณ์ลานีญา  https://www.tmd.go.th/info/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%8F%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%8D%E0%B8%B2

สสวท. (n.d.). ปรากฏการณ์เอลนีโญและลานีญา https://proj14.ipst.ac.th/m4-6-sci-basic/earth-science/earth-m6-026/

National Oceanic and Atmospheric Administration. (n.d.). What are El Niño and La Niña? https://oceanservice.noaa.gov/facts/ninonina.html

World Meteorological Organization. (2024, June 3). El Niño is forecast to swing to La Niña later this year. https://wmo.int/news/media-centre/el-nino-forecast-swing-la-nina-later-year