“อนามัยเราเพื่ออนามัยโลก”
ร้อน ร้อน ร้อน จะว่าไปแล้วเมื่อก่อนนี้หากฤดูร้อนมาเยือนทีไร เราก็มักจะได้ยินข่าวสารบ้านเมืองเตือนให้ระวังอหิวาตกโรค รวมทั้งโรคที่เกี่ยวกับทางเดินอาหาร ซึ่งมาพร้อมกับอากาศร้อน อาหารเน่าเสีย หรือน้ำดื่มไม่สะอาด และย้ำให้เราป้องกันโดยรักษาสุขอนามัยในการใช้ชีวิต
มาถึงยุคนี้ไม่ใช่แค่เทคโนโลยีจะก้าวกระโดดแข่งกับความเร็วแสงเท่านั้น แต่สารพัดโรคใหม่ ๆ ก็เพิ่มขึ้นเป็นเงาตามตัวเหมือนกัน ไม่ต้องไปไกลที่ไหน แค่โควิด-19 ก็สร้างความปั่นป่วนให้โลกไปจนทั่วแล้ว
นอกจากนักวิทยาศาสตร์จะเร่งศึกษาคิดค้นหาทางแก้ไขแล้วนั้น พวกเราเองก็ควรช่วยกันป้องกันโดยรักษาสุขอนามัยและปฏิบัติตัวตามคำแนะนำทางการแพทย์ด้วย พูดง่าย ๆ ก็คือทุกฝ่ายต้องสามัคคีร่วมมือกันทำหน้าที่ของตัวเองให้ดีที่สุด
พูดถึงเรื่องนี้แล้วก็พาให้แอดมินคิดถึงความสามัคคีของอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายเรา จากสื่อการเรียนรู้ e-poster เรื่อง ระบบย่อยอาหาร ที่สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) จัดทำในรูปแบบสื่อดิจิทัลเพื่ออธิบายให้เห็นภาพการทำงานอย่างมีสปิริตของระบบในร่างกายเราตั้งแต่ ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ตับ ถุงน้ำดี ลำไส้เล็ก ตับอ่อน ลำไส้ใหญ่ ทวารหนัก
อวัยวะแต่ละส่วนอยู่ที่ตำแหน่งไหนในร่างกาย มีหน้าตารูปลักษณ์คร่าว ๆ อย่างไร ทำหน้าที่อะไร อย่างเช่น กระเพาะอาหารอยู่ตรงกลางลำตัว มีลักษณะเป็นถุงรูปตัวเจที่รับอาหารส่วนที่ต่อมาจากหลอดอาหารและมีหูรูดในส่วนที่ต่อกับหลอดอาหารทำให้อาหารเมื่อถูกกลืนลงมาแล้วจึงไม่สามารถย้อนกลับทางเดิมได้
ตับและถุงน้ำดี เป็นอวัยวะที่ถึงแม้จะไม่ใช่ทางผ่านของอาหาร แต่ก็มีบทบาทสำคัญมองข้ามไม่ได้เพราะมีหน้าที่สร้างน้ำดีส่งไปเก็บที่ถุงน้ำดีซึ่งมีลักษณะเป็นถุง มีท่อต่อไปยังลำไส้เล็กส่วนต้น โดยน้ำดีนั้นก็ช่างแสนดีสมชื่อ เพราะว่าช่วยให้ไขมันในอาหารแตกตัว จึงมีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการย่อยอาหารด้วยประการฉะนี้
หรือแม้แต่ตับอ่อน ซึ่งดูเหมือนจะไม่เกี่ยวข้องโดยตรงอะไรนัก แต่ที่จริงแล้วเราขาดตับอ่อนไม่ได้ เพราะเจ้าตับอ่อนซึ่งมีลักษณะคล้ายใบไม้นี้ ไม่ได้อ่อนแอป้อแป้ที่ตรงไหน แต่มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการย่อยอาหารโดยสร้างเอนไซม์ส่งไปยังลำไส้เล็กเพื่อช่วยย่อยโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมัน ให้กับเรานั่นเอง
ที่ยกมานี้เป็นแค่น้ำจิ้ม หรือ ถ้าเป็นละครซีรีย์ก็อาจเรียกว่า ทีเซอร์ แค่พอให้เราเข้าใจภาพรวมการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ในระบบร่างกายอันแสนมหัศจรรย์ของมนุษย์
อวัยวะที่ซ่อนอยู่ในร่างกายของเราซึ่งทำงานเกี่ยวกับระบบย่อยอาหารนี้ ทั้งปาก หลอดอาหาร ตับและถุงน้ำดี กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ตับอ่อน ลำไส้ใหญ่ ทวารหนัก ล้วนมีหน้าที่แตกต่างกันออกไป แต่ก็สามารถทำงานประสานกันได้อย่างเป็นระบบ
เพื่อน ๆ สามารถเข้าไปเรียนรู้เกี่ยวกับรูปร่างหน้าตาและหน้าที่การทำงานของอวัยวะต่าง ๆ ในระบบย่อยอาหารของมนุษย์ ซึ่ง สสวท. ได้จัดทำขึ้นในรูปแบบ e-poster ให้ดูออนไลน์ได้ฟรี : http://ipst.me/pr0051
คุณครูสามารถใช้เป็นสื่อการสอนเพื่ออธิบายให้เด็ก ๆ มองเห็นภาพและเข้าใจได้อย่างเป็นรูปธรรม ส่วนน้อง ๆ และผู้ปกครอง ก็สามารถใช้ทบทวนเสริมความรู้ได้ดียิ่งขึ้นอีกด้วย
รู้จักกับระบบย่อยอาหารของเราแล้ว ก็ต้องรู้จักดูแลรักษาสุขอนามัยกันด้วย อันจะส่งผลไปถึงสุขอนามัยของโลกเราด้วย ตอนนี้แอดมินขอตัวไปหลบร้อนกับไอศกรีมเย็น ๆ หางานให้ระบบย่อยอาหารของตัวเองทำดีกว่า บ๊ายบาย
เติมพลังความรู้ที่ทั้งสนุกและได้สาระกันได้ที่ : https://www.Scimath.org/apps