ในวันที่ 28 กรกฎาคม ของทุกปี เป็นวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทร มหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ซึ่งเป็นโอกาสสำคัญที่ปวงชนชาวไทยจะร่วมแสดงความจงรักภักดีและน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายพระพรชัย พระองค์ทรงประกอบพระราชกรณียกิจมากมายเพื่อประโยชน์สุขของพสกนิกรและความเจริญรุ่งเรืองของประเทศชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพระราชกรณียกิจด้านการศึกษาเพื่อสร้างรากฐานแห่งอนาคตของชาติ
พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงให้ความสำคัญกับการศึกษาเป็นอย่างยิ่ง โดยทรงตระหนักว่าการศึกษาคือรากฐานสำคัญในการพัฒนาประเทศ พระองค์ทรงสืบสานพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรในการพัฒนาการศึกษาไทยให้มีคุณภาพและทันสมัย ลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา และเตรียมคนไทยให้พร้อมรับมือกับความท้าทายในอนาคต โดยพระราชกรณียกิจด้านการศึกษาที่สำคัญได้แก่:
- ทรงพัฒนาการศึกษาอย่างทั่วถึง
พระองค์ทรงห่วงใยการศึกษาของเด็กและเยาวชนในพื้นที่ห่างไกล ทรงพระกรุณาพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์เพื่อสนับสนุนการก่อตั้งโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาในถิ่นทุรกันดาร 6 แห่ง ได้แก่ โรงเรียนมัธยมพัชรกิติยาภา 1 จ.นครพนม, โรงเรียนมัธยมพัชรกิติยาภา 2 จ.กำแพงเพชร, โรงเรียนมัธยมพัชรกิติยาภา 3 จ.สุราษฎร์ธานี, โรงเรียนมัธยมสิริวัณวรี 1 จ.อุดรธานี, โรงเรียนมัธยมสิริวัณวรี 2 จ.สงขลา และโรงเรียนมัธยมสิริวัณวรี 3 จ.ฉะเชิงเทรา และทรงรับโรงเรียนไว้ในพระราชูปภัมถ์เพิ่มอีก 8 แห่ง ได้แก่ โรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (วัดโบสถ์) ในพระราชูปถัมภ์ฯ กรุงเทพฯ, โรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (วัดน้อยใน) ในพระราชูปถัมภ์ฯ กรุงเทพฯ, โรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (ทวีวัฒนา) ในพระราชูปถัมภ์ฯ กรุงเทพฯ, โรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (วัดประดู่) ในพระราชูปถัมภ์ฯ จ.สมุทรสงคราม, โรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (มัธยมวัดหัตถสารเกษตร) ในพระราชูปถัมภ์ฯ จ.ปทุมธานี, โรงเรียนทีปังกรวิทยาพัฒน์ (วัดสุนทรสถิต) ในพระราชูปถัมภ์ฯ จ.สมุทรสาคร, โรงเรียนอนุราชประสิทธิ์ จ.นนทบุรี และโรงเรียนมกุฎเมืองราชวิทยาลัย จ.ระยอง รวมถึงโรงเรียนศึกษาสงเคราะห์และโรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 66 แห่ง เพื่อให้การศึกษามีคุณภาพและเข้าถึงได้ทุกคน
- ทรงสนับสนุนการพัฒนาเทคโนโลยีการศึกษา
พระองค์ทรงเห็นความสำคัญของการใช้เทคโนโลยีในการศึกษา เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการเรียนการสอนและการเข้าถึงการศึกษาของเด็กและเยาวชนในทุกพื้นที่ ผ่านมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งคณะกรรมการบริหารมูลนิธิฯชุดใหม่ และพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้พัฒนาต่อยอดการดำเนินการให้ทันสมัย ซึ่งคณะกรรมการบริหารมูลนิธิฯได้น้อมนำพระราโชบายของพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวมาปฏิบัติ โดยพัฒนาระบบการดำเนินงานในองค์กร และระบบการออกอากาศการเรียนการสอนทางไกลผ่านดาวเทียม เพื่อรองรับเทคโนโลยีที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว โดยยังคงดำเนินการถ่ายทอดเทปบันทึกการเรียนการสอนระดับประถมศึกษาปีที่ 1 ถึง มัธยมศึกษาปีที่ 6 จากโรงเรียนวังไกลกังวล ในพระบรมราชูปถัมภ์ อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ไปยังกลุ่มโรงเรียนปลายทาง ซึ่งเป็นโรงเรียนขนาดเล็กที่ตั้งอยู่ในชนบทห่างไกลกว่า 31,000 แห่ง จากหน่วยงานต่าง ๆ รวมทั้งมีการปรับปรุงระบบการออกอากาศเป็นรูปแบบความคมชัดสูง พัฒนาสื่อการเรียนการสอน และเพิ่มช่องทางการออกอากาศทั้งบนเว็บไซต์ แอปพลิเคชัน DLTV และช่องยูทูบ
- พระราชทานโอกาสทางการศึกษา
พระองค์ทรงเห็นความสำคัญของการศึกษา โดยในปี พ.ศ. 2552 เมื่อครั้งดำรงพระราชอิสริยยศ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงมีพระราชดำริดำเนินการโครงการทุนการศึกษาสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์และเงินบริจาคโดยเสด็จพระราชกุศลมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการสร้างโอกาสทางการศึกษาสำหรับนักเรียนนักศึกษาที่ประฤติดีและมีผลการเรียนดีให้ได้ศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลายจนจบการศึกษาระดับปริญญาตรี และเมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2553 พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดตั้ง “มูลนิธิทุนการศึกษาพระราชทานสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร (ม.ท.ศ.)” โดยทรงดำรงตำแหน่งประธานกรรมการมูลนิธิ เพื่อสานต่อและเสริมความยั่งยืนให้กับโครงการทุนพระราชทานที่ทรงริเริ่มตั้งแต่ปี พ.ศ. 2552 ซึ่งการดำเนินงานของมูลนิธิฯ มีกลไกระดับนโยบายและระดับปฏิบัติการที่เข้มแข็ง โดยมีคณะกรรมการมูลนิธิฯ และคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนงานร่วมกับหน่วยงานภาครัฐ รวมถึงมีคณะกรรมการระดับจังหวัดทุกจังหวัด โดยผู้ว่าราชการจังหวัดทำหน้าที่คัดเลือกนักเรียนที่มีคุณสมบัติเหมาะสมเข้ารับทุน ติดตามดูแลและส่งเสริมการบำเพ็ญประโยชน์ตลอดระยะเวลาที่ได้รับทุนจนสำเร็จการศึกษา โดยระหว่างปี 2552–2564 มีผู้ได้รับทุน ม.ท.ศ. รวม 13 รุ่น จำนวน 2,088 คน จากทุกจังหวัดทั่วประเทศ เป็นเงินทุนพระราชทานรวมทั้งสิ้นกว่า 607 ล้านบาท และนับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560 เป็นต้นมา มูลนิธิฯ ได้พัฒนารูปแบบการดำเนินงานให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นตามพระบรมราโชบาย โดยมีการทำสัญญาการรับทุนและการชดใช้ทุน การฝึกอบรมพัฒนาศักยภาพผู้รับทุนในด้านทักษะชีวิต ทักษะอาชีพ และคุณธรรมจริยธรรม เพื่อบ่มเพาะให้เป็นคนดี มีจิตอาสา พร้อมพัฒนาตนเองอย่างรอบด้าน ซึ่งเริ่มใช้ตั้งแต่รุ่นที่ 9 เป็นต้นมา
- ทรงสนับสนุนมหาวิทยาลัยเพื่อพัฒนาท้องถิ่น
มหาวิทยาลัยราชภัฏ เป็นสถาบันอุดมศึกษาที่ถือกำเนิดขึ้นจากพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนาม “ราชภัฏ” ซึ่งหมายถึง “คนของพระราชา” ให้แก่สถาบันการศึกษาผลิตครู โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนาการศึกษาและท้องถิ่น และภายใต้การนำของพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์ก็ทรงสานต่อพระราชปณิธานและทรงมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมและพัฒนามหาวิทยาลัยราชภัฏอย่างต่อเนื่อง โดยทรงตระหนักถึงความสำคัญของมหาวิทยาลัยราชภัฏ ในฐานะกลไกสำคัญในการพัฒนาบุคลากรทางการศึกษาและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในท้องถิ่น พระองค์ทรงให้ความสำคัญกับการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของการพัฒนาประเทศ พระองค์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มหาวิทยาลัยราชภัฏจัดการเรียนการสอนที่มุ่งเน้นการผลิตบัณฑิตที่มีคุณภาพและคุณธรรม เพื่อตอบสนองความต้องการของชุมชนและสังคม
นอกจากด้านการศึกษาแล้ว พระองค์ยังทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจในด้านต่าง ๆ อีกมากมาย เช่น
- ด้านการทหาร พระองค์ทรงดำรงพระยศทางทหารของ 3 เหล่าทัพ และทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจเพื่อความมั่นคงของประเทศ
- ด้านการศาสนา พระองค์ทรงสนับสนุนกิจกรรมทางศาสนา เพื่อส่งเสริม คุณธรรม จริยธรรม และความสามัคคีในสังคม
- ด้านการกีฬา พระองค์ทรงส่งเสริมกิจกรรมกีฬาเพื่อสุขภาพและการสร้างน้ำใจเป็นนักกีฬา
- ด้านการแพทย์และสาธารณสุข พระองค์ทรงให้ความสำคัญกับสุขภาพของประชาชนให้ได้รับการรักษาพยาบาลที่มีคุณภาพ โดยเสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมราษฎร และทรงสนับสนุนการวิจัยทางการแพทย์และการป้องกันโรค
- การเกษตรและพัฒนาชนบท พระองค์ทรงสืบสานพระราชปณิธานในด้านการเกษตร โดยส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีการเกษตรที่ทันสมัย การจัดการน้ำ และการพัฒนาคุณภาพชีวิตของเกษตรกรให้ดีขึ้น
พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสืบสานพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในการพัฒนาประเทศและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน โดยทรงใช้หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเป็นแนวทางในการพัฒนาอย่างยั่งยืน
พระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นแรงบันดาลใจให้คนไทยทุกคนตระหนักถึงความสำคัญของการทำงานเพื่อส่วนรวม การให้ความสำคัญกับการศึกษา และการพัฒนาคุณภาพชีวิตของตนเองและคนรอบข้าง พระองค์ทรงแสดงให้เห็นถึงการเป็นผู้นำที่แท้จริง ที่คิดถึงความเป็นอยู่ของประชาชนเป็นหลัก ในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา 28 กรกฎาคม 2568 ผู้บริหารและพนักงาน สสวท. ขอน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายพระพรชัยมงคล ขอพระองค์ทรงพระเจริญยิ่งยืนนาน และทรงเป็นพระมหากษัตริย์ที่ทรงเป็นที่รักและเทิดทูนของปวงชนชาวไทยตลอดไป
อ้างอิง:
- เกี่ยวกับ DLTV. DLTV มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์. https://dltv.ac.th/about-us เข้าถึงข้อมูลวันที่ 24 มิ.ย. 2568
- โครงการทุนการศึกษาพระราชทาน ม.ท.ศ.. สำนักงานทรัพย์สินพระมหากษัตริย์. https://www.crownproperty.or.th/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%99-%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%A8 เข้าถึงข้อมูลวันที่ 24 มิ.ย. 2568
- บทความพิเศษ: เฉลิมพระชนมพรรษา 71 พรรษา กับพระราชกรณียกิจที่สำคัญด้านการศึกษา. ศธ. 360 องศา. https://moe360.blog/2023/07/26/celebrating-king-rama-10-moe/ เข้าถึงข้อมูลวันที่ 24 มิ.ย. 2568
- พระราชกรณียกิจ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 10. กรมส่งเสริมสหกรณ์.
https://cpd.go.th/general-news/item/5718-Royal_Duties.html เข้าถึงข้อมูลวันที่ 25 มิ.ย. 2568 - พระราชกรณียกิจ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว. สำนักศาลยุติธรรมประจำภาค 3.
https://jor3.coj.go.th/th/content/page/index/id/411693 เข้าถึงข้อมูลวันที่ 25 มิ.ย. 2568 - พระมหากรุณาธิคุณ ‘ในหลวง’ พระราชทานพระราโชบาย ‘ราชภัฏ’ พัฒนาท้องถิ่น. มติชน. วันที่ 21 กรกฎาคม 2561. https://www.matichon.co.th/royal/news_1060647 เข้าถึงข้อมูลวันที่ 25 มิ.ย. 2568