พระอัจฉริยภาพเหนือกาลเวลา: ‘พระบิดาแห่งเทคโนโลยีของไทย’ กับ พระราชกรณียกิจทางด้านวิทยาศาสตร์ที่สร้างสรรค์นวัตกรรมเพื่อปวงประชา

            ๑๙ ตุลาคม ๒๕๑๕: จุดเริ่มต้นแห่งเกียรติยศ

การพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ถวายพระราชสมัญญานาม “พระบิดาแห่งเทคโนโลยีของไทย” และกำหนดให้วันที่ ๑๙ ตุลาคม เป็น “วันเทคโนโลยีของไทย” นั้น มีจุดเริ่มต้นจากเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ เมื่อวันที่ ๑๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๑๕  ในวันนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๙ ทรงควบคุมบัญชาการและอำนวยการสาธิตการทำ “ฝนหลวง” หรือฝนเทียมสูตรใหม่ของประเทศไทยเป็นครั้งแรกของโลก ณ เขื่อนแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี ซึ่งผลการทดลองประสบความสำเร็จอย่างแม่นยำ คณะรัฐมนตรีจึงได้มีมติเมื่อวันที่ ๑๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๓ เทิดพระเกียรติในพระปรีชาสามารถด้านเทคโนโลยีและการประดิษฐ์คิดค้น ที่สร้างคุณูปการอย่างยิ่งต่อประเทศชาติ เรียนรู้เพิ่มเติมได้ที่คลังความรู้ SciMath สสวท. https://www.scimath.org/article-technology/item/7470-2017-09-08-03-18-58

พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงสนพระราชหฤทัยในการศึกษา ค้นคว้า และวิจัยงานทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง ทรงเล็งเห็นว่า “วิทยาศาสตร์คือเครื่องมือแห่งการพัฒนา” พระองค์ทรงศึกษาค้นคว้า ทดลอง และประดิษฐ์คิดค้นด้วยพระองค์เองหลายโครงการ โดยมีหลักการสำคัญคือ การนำความรู้มาประยุกต์ใช้อย่างระมัดระวังและเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและสถานการณ์ของประเทศ เพื่อแก้ไขปัญหาความทุกข์ยากของราษฎร   ซึ่งก่อกำเนิดเป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่โดดเด่นและเป็นที่รู้จักทั่วโลก เช่น

• โครงการฝนหลวง พระราชทานแนวคิดการทำฝนเทียมเพื่อบรรเทาภัยแล้ง โดยอาศัยหลักอุตุนิยมวิทยาและเคมีของการกลั่นตัวของไอน้ำ
• โครงการกังหันน้ำชัยพัฒนา เครื่องกลเติมอากาศที่ผิวน้ำแบบทุ่นลอย หมุนช้า เพื่อบำบัดน้ำเสียและเพิ่มออกซิเจนในน้ำ ได้รับสิทธิบัตรในพระปรมาภิไธย ถือเป็นสิทธิบัตรฉบับแรกของพระมหากษัตริย์ไทย
• โครงการแก้มลิง แนวคิดการบริหารจัดการน้ำตามหลักฟิสิกส์และวิศวกรรม ที่ใช้พื้นที่รับน้ำหลากไว้ชั่วคราวเพื่อลดปัญหาน้ำท่วมและเก็บไว้ใช้ยามแล้ง
• โครงการคลองลัดโพธิ์ เทคโนโลยีการบริหารจัดการน้ำเพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วม
• โครงการแกล้งดิน ทดลองปรับปรุงดินเปรี้ยวโดยควบคุมสภาพน้ำและอากาศให้เกิดปฏิกิริยาทางเคมี เพื่อให้ดินกลับมาใช้เพาะปลูกได้อีกครั้ง
• โครงการหญ้าแฝก ใช้หลักชีววิทยาและนิเวศวิทยา ปลูกหญ้าแฝกเพื่อป้องกันการชะล้างพังทลายของหน้าดินและอนุรักษ์ความชุ่มชื้น
• โครงการบำบัดน้ำเสียแหลมผักเบี้ยและหนองหาร นำหลักวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อมมาประยุกต์ใช้กับระบบบึงประดิษฐ์และธรรมชาติ เพื่อฟื้นฟูคุณภาพน้ำและสิ่งแวดล้อม

แหล่งข้อมูลอ้างอิง:

            : พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช กับ พระราชกรณียกิจ ทางด้านวิทยาศาสตร์ คลังความรู้ SciMath สสวท. https://www.scimath.org/article-chemistry/item/7465-2017-09-08-02-53-24

             : พระบิดาแห่งเทคโนโลยีของไทย คลังความรู้ SciMath สสวท. https://www.scimath.org/article-technology/item/7470-2017-09-08-03-18-58

             : โครงการประตูระบายน้ำคลองลัดโพธิ์อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดสมุทรปราการ https://shorturl.asia/CLh2x (สำนักงาน กปร.) https://www.rdpb.go.th